Wakacje bez komputera. Czy to możliwe? Jak odciągnąć dzieci od wirtualnej rzeczywistości
Wakacje bez komputera. Czy to możliwe? Jak odciągnąć dzieci od wirtualnej rzeczywistości
Lato to czas beztroskich wakacji, które kojarzą się z zabawą na świeżym powietrzu, poznawaniem nowych miejsc i spędzaniem czasu z rodziną. Tak przynajmniej było do pewnego czasu… Niestety dziś oderwanie dzieci od ekranów komputerów, smartfonów i tabletów staje się coraz większym wyzwaniem. Standardowo dziecko otrzymuje swój pierwszy telefon z dostępem do Internetu już w wieku 8 lat i 5 miesięcy… Jak przerwać ten smutny trend i zachęcić maluchy i nastolatków do spędzenia wakacji bez komputera?
5 godzin dziennie przed ekranem? Alarmujące dane
Badanie „Nastolatki 3.0.” opublikowane przez NASK rysuje zatrważający obraz młodego pokolenia uzależnionego od Internetu. Według danych deklarowanych przez nastolatki, spędzają one online średnio ponad 5 godzin dziennie w dni powszednie, a w weekendy nawet 6 godzin i 16 minut.
Rodzice ankietowanej młodzieży podali natomiast, że sami spędzają w sieci cztery razy mniej czasu niż ich dzieci – czyli 1,5 godziny. Te alarmujące dane skłaniają do refleksji nad ogromnym wpływem Internetu na młode pokolenie.
Czas spędzany przed ekranem – zjawisko pokoleniowe
Polskie dzieci spędzają przed ekranami średnio 5 godzin dziennie. Liczba ta na pewno wzrasta w wakacje, kiedy nie obowiązują szkolne plany lekcyjne. Wspomniany problem dotyczy przede wszystkim młodszych generacji – pokolenia Alfa i Zet. Dlaczego?
Pokolenie Alfa (urodzeni po 2010 r.) i Pokolenie Zet (urodzeni w latach 1997-2012) dorastały w świecie cyfrowym i nie wyobrażają sobie życia bez Internetu i smartfonów. Ale o ile oba pokolenia są zaznajomione z nowoczesnymi technologiami, to Pokolenie Z jest bardziej świadome potencjalnych zagrożeń wynikających z nadmiernego korzystania z urządzeń elektronicznych, takich jak uzależnienie cyfrowe, cyberprzemoc czy utrata prywatności.
Internet to bardzo przydatne narzędzie, ale również namacalne zagrożenie. Nadmierne korzystanie z technologii prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych i społecznych u dzieci, takich jak nadwaga i otyłość, zaburzenia koncentracji i pamięci, problemy ze snem, a także bóle głowy i oczu. Dzieci, które zbyt dużo czasu poświęcają na cyfrową rozrywkę mają również problemy z nawiązywaniem relacji społecznych w realnym życiu.
– Proponowanie dzieciom i młodzieży aktywności poza domem może pomóc rodzicom w walce z przywiązaniem najmłodszych do nowych technologii. Liczy się jednak to, by aktywności te były dopasowane do oczekiwań, zainteresowań i wieku dzieci. Warto wybierać miejsca, które proponują wiele różnorodnych atrakcji, by jak najdłużej utrzymać uwagę dziecka. Przestrzeń, w której można się z jednej strony czegoś nauczyć, a z drugiej pobawić, pobiegać czy zwyczajnie poleniuchować, ma szansę podbić serca najmłodszych – tłumaczy Ewa Chwierut, dyrektor Parku Zatorland.
Wakacje bez komputera – to nie kara!
Wiele dzieci postrzega hasło „wakacje bez komputera” jako karę. Kojarzy im się z nudą, brakiem rozrywki i ograniczeniem kontaktu online ze znajomymi. Taka ocena wynika z nadmiernego przywiązania do technologii i braku doświadczenia z alternatywnymi formami spędzania wolnego czasu.
Rolą rodziców jest odczarowanie tego zdania i pokazanie dzieciom, że wakacje bez komputera mogą być wspaniałym i wartościowym doświadczeniem. Czy wakacje bez komputera to w ogóle realny scenariusz? Jak zaplanować czas tak, aby był ciekawy i satysfakcjonujący dla wszystkich?
Planujemy wakacje bez ekranów
Pierwszym krokiem jest wspólna burza mózgów z dziećmi. Zapytajmy je: Jakie są ich wymarzone wakacje bez komputera? Gdzie chcieliby pojechać? W jakie grach i zabawach chcieliby brać udział? Zapiszcie wszystkie pomysły na liście.
Kolejnym ważnym etapem jest wybór miejsca wypoczynku. Zwróćcie uwagę na dostęp do Internetu. Idealnie byłoby, gdyby Wi-Fi było dostępne tylko w wyznaczonych strefach, np. w recepcji lub restauracji. Postawcie na ośrodki położone w malowniczej okolicy, z dala od miejskiego zgiełku. Ważne, aby miejsce oferowało wiele możliwości spędzania czasu na świeżym powietrzu, takich jak plac zabaw, boisko sportowe, basen, ścieżki rowerowe, szlaki turystyczne itp.
Świetną alternatywą dla spędzania czasu przed komputerem są parki rozrywki i inne parki tematyczne. Oferują wiele atrakcji, które z pewnością zainteresują dzieci w każdym wieku, pozwalając im na oderwanie się od wirtualnego świata i aktywną zabawę na świeżym powietrzu. Bardzo często mają również walory edukacyjne. Dzieci bawią się i uczą, biorą udział w konkursach i sprawdzają swoje możliwości w różnych konkurencjach. To zapewnia emocje i zaangażowanie.
– Największy w Europie Park Ruchomych Dinozaurów w Zatorlandzie to idealne miejsce na jednodniową wycieczkę. Rzeczywiste modele dinozaurów w skali 1:1, interaktywne wystawy i liczne atrakcje z pewnością zaciekawią dzieci w każdym wieku. Mamy między innymi ruchomy model argentynozaura o wysokości 35 metrów. Odwiedzający nas mogą również skorzystać z Parku Owadów czy Parku Mitologii, a także zapoznać się z zasadami ruchu drogowego. Możliwości ciekawego spędzenia czasu jest naprawdę wiele – dodaje Ewa Chwierut z Zatorlandu.
Urządzenia pod kontrolą
Wiemy, że czasami całkowite odcięcie dziecka od sieci nie jest możliwe. A na pewno już przez cały okres wakacji. Dlatego też, poza zaplanowaniem wycieczki i czasu wolnego, warto ustalić ograniczenia w zakresie korzystania z urządzeń elektronicznych.
Wspólnie z dziećmi ustalcie limity godzinowe dostosowane do ich wieku. Największe firmy technologiczne oferują dziś rozwiązania, które pozwalają na kontrolowanie czasu i treści konsumowanych przez użytkowników, także dzieci. Jak to działa? Osoby posiadające konto Google mogą skorzystać z aplikacji Family Link, w której będą swobodnie zarządzać i treściami, które przegląda dziecko, i czasem, w jakim korzysta z urządzenia. Firma Apple daje swoim użytkownikom opcję “parenting control”. Pozwala ona rodzicom na monitorowanie i kontrolowanie sposobu, w jaki ich dzieci używają urządzeń Apple. Podobnych rozwiązań jest na rynku wiele. Dobrym pomysłem jest też wprowadzenie „wolnych od ekranów” stref w domu np. w jadalni, sypialni i salonu.
Dobry przykład idzie z góry
Aby wakacje bez komputera nie stały się nudne, zaplanujcie gry i zabawy na świeżym powietrzu, np. gry w piłkę, badmintona, frisbee, w chowanego czy w podchody. Przygotujcie listę książek do czytania na plaży lub w hamaku. Zabierzcie ze sobą na wakacje gry planszowe, karty do gry i inne gry (bez ekranu). Zaplanujcie wycieczki rowerowe, piesze wędrówki, spływy kajakowe, zwiedzanie okolicznych atrakcji.
– Najważniejsze jednak jest, aby samemu dawać dzieciom dobry przykład. Ograniczmy własny czas spędzany przed komputerem i smartfonem. Pokażmy dzieciom, że można bawić się świetnie bez Internetu. Wspólnie spędzajmy czas na świeżym powietrzu, odwiedzajmy lokalne atrakcje, parki tematyczne, grajmy w gry i… dużo rozmawiajmy – dodaje Ewa Chwierut.
Wakacje bez komputera to nie kara, ale szansa na zbudowanie silniejszych więzi z dziećmi, odkrycie ich nowych pasji i stworzenie wspomnień, które pozostaną z nimi na całe życie. Nie zmuszajmy jednak dzieci do aktywności, które ich nie interesują. Wybierajmy ciekawe i edukacyjne atrakcje: parki rozrywki, muzea interaktywne czy inne obiekty tematyczne. Dajmy dzieciom też czas na adaptację do nowego trybu życia. Najważniejsze, aby wszyscy wspólnie dobrze się bawili!